Di era digital ini, sesetengah pihak lebih rela menyebarkan berita palsu atau pertuduhan tanpa asas, dan kemudian menarik balik apabila diperlukan, sebagai strategi untuk memanipulasi pemikiran awam. Semasa kempen PRU15, sebahagian pihak menggunakan platform media sosial seperti TikTok untuk menyebarkan berita fitnah, demi meraih undi daripada pengundi yang mudah terpengaruh. Tindakan ini bukan sahaja berniat jahat, tetapi juga merosakkan kepercayaan, memecahbelahkan masyarakat, dan menjejaskan kesejahteraan sosial. Malah, ada segelintir rakyat yang gemar mengulas atau menokok tambah maklumat demi konten tanpa rasa bersalah, sekalipun ia boleh menimbulkan fitnah.
Al-Quran menegaskan bahawa apabila seorang fasik membawa berita, orang yang beriman mesti memeriksanya dengan teliti, supaya mereka tidak menimpakan kebodohan kepada sesuatu kaum dan menyesal kemudian. Maksudnya, setiap berita mesti diselidiki sebelum disebarkan agar tidak menimbulkan fitnah atau kekeliruan.
Rasulullah SAW juga menekankan bahaya menipu dan menyebarkan fitnah. Baginda bersabda bahawa sesiapa yang menipu umat Islam bukan dari golongan mereka, dan Baginda turut menasihatkan bahawa seseorang hendaklah berkata benar atau diam. Maksud Hadith ini jelas: jika tidak dapat berkata benar, lebih baik diam daripada menyebarkan maklumat yang salah atau rekaan, kerana perbuatan menipu atau menyebar fitnah boleh merosakkan keharmonian masyarakat.
Dalam sesuatu kes jenayah, semua pihak mesti memberi kepercayaan kepada pihak berkuasa dan sistem kehakiman untuk menjalankan keadilan. Semua yang tertuduh belum lagi bersalah, dan mangsa juga mempunyai hak untuk diadili seadil-adilnya. Rakyat tidak boleh menjadi hakim sendiri tanpa bukti yang kukuh. Menyebarkan tuduhan palsu atau khabar angin sebelum proses kehakiman selesai adalah salah dari segi moral, sosial, dan agama.
Dari sudut undang-undang Malaysia, penyebaran berita palsu atau fitnah melalui media sosial boleh dianggap melanggar beberapa peruntukan. Akta Komunikasi dan Multimedia 1998 menetapkan bahawa penggunaan rangkaian atau perkhidmatan komunikasi untuk menghantar mesej yang menimbulkan kekeliruan, kebimbangan, atau fitnah adalah kesalahan. Kanun Keseksaan memperuntukkan bahawa penyebaran tuduhan palsu yang merosakkan reputasi seseorang termasuk dalam kategori fitnah dan boleh dihukum. Akta Hasutan 1948 menyatakan bahawa penyebaran ucapan, kenyataan, atau tulisan yang berpotensi menimbulkan kebencian, permusuhan, atau ketegangan antara rakyat juga merupakan kesalahan.
Berita palsu, tuduhan palsu, atau maklumat yang ditokok tambah demi kepentingan politik murahan atau populariti adalah gejala berniat jahat, kerana ia memanfaatkan emosi, menimbulkan ketakutan atau kemarahan, dan melemahkan kepercayaan awam. Ia mengancam perpaduan dan kesejahteraan masyarakat secara serius.
Masyarakat digalakkan untuk bersikap kritis, meneliti fakta sebelum mempercayai atau berkongsi maklumat, menolak segala bentuk berita palsu atau fitnah, dan menghormati proses kehakiman. Menyebarkan kebenaran adalah tanggungjawab moral, sosial, dan agama yang mampu mengekalkan keharmonian dan perpaduan rakyat.
Shamsul Ma’arif Ismail
Timbalan Pengerusi
Biro Pendidikan dan Perubahan Masyarakat Amanah Nasional/ Naib Pengerusi Amanah Selangor
